Toen ik 20 jaar geleden een kapotte jaarloper (torsieklok onder glazen stolp) voor het eerst in mijn handen hield tijdens een wandeling op de antiekmarkt in Luik, was ik onmiddellijk gefascineerd.

Ik kocht de klok voor een habbekrats en diezelfde dag zocht ik op internet naar alle relevante informatie over deze “ jaarlopers, 400 dagen klokken, anniversary clocks, jahresuhr, 400 jours “.

Hoe meer ik las, hoe groter mijn belangstelling en ik ging aan de slag om mijn eerste jaarloper nieuw leven in te blazen. Na een week van frustratie en zoeken naar de naald in de hooiberg, kreeg ik de klok eindelijk aan de praat. De meeste “specialisten” op het internet vertelden mij dat deze klokken heel slecht de tijd hielden en meestal niet te repareren waren. Een reden te meer om mij er volledig in te verdiepen. Ik startte met 1 jaarloper en 10 jaar later had ik er al over de 500.

Dus de volgende uitdaging was om een nieuwe design jaarloper te maken met bestaande onderdelen (zie foto). Maar dit was niet voldoende; ik wou zelf een torsieklok maken van ruwe materialen (messing, staal en ijzer). Met een draaibank, frees en veel inzet ging ik aan de gang. Het resultaat is een open skeletklok met gewichten en een torsieslinger ( zie foto 2). De klok loopt +- 6 weken en houdt goed de tijd (1 min/week). Van de meer dan 500 klokken heb ik er nog een 40 tal over want de ruimte in ons Spaans huis is beperkt.

Voor de liefhebbers wat meer technische uitleg: Bij een torsieklok gaat de slinger(pendulum) niet heen en weer in een verticaal vlak maar draait +- ¾ van een cirkel heen en weer om zijn as in een horizontaal vlak waardoor de torsieveer verdraaid wordt.De snelheid is meestal 8 keer per minuut ( dus om de 7,5 sec) en de lengte,dikte en het zwaartepunt van de pendulum bepalen deze rotatiesnelheid. Boven op de torsieveer zit een meenemer die de stang op het anker doet kantelen zodat er telkens een tand van het ankerwiel ontsnapt.Deze “ontsnapping” geeft een tikje tegen de meenemer waardoor de torsiewrijving wordt gecompenseerd en de klok in beweging blijft.

Roland Appeltants