Wonen aan de Costa Blanca en een redelijk grote tuin bezitten, betekent zonder meer de toepassing van minimaal een of twee citrusbomen. Anders is deze tuin niet kompleet. Mijn eerste confrontatie met de citrusbomen was als “jochie” door ze te aanschouwen in potten in een Oranjerie in Nederland. Dit maakte indertijd veel indruk op mij. Persoonlijk heb ik altijd veel liefde voor deze plantensoort gehad. Misschien is dit wel de reden, waarom ik me hier aan de Mediterranee gevestigd heb.
De citrusbomen, behorend tot de wijnruitfamilie, de “Rutaceae” zijn met de druiven, de belangrijkste fruitleverancier ter wereld. Het geslacht Citrus omvat een groot aantal soorten, afkomstig uit Oost-Azië. De belangrijkste soorten die in het Middellandse Zeegebied geteeld worden zijn de sinaasappel, citroen, mandarijn en grapefruit. U begrijpt dat over ieder van deze soorten veel te vertellen is over de groei, de bloei, de smaak van de vrucht etc. Helaas moet ik me beperken in dit artikel en zal daarom wat dieper ingaan op de sinaasappel.
We hebben de “zoete en zure” (bittere) sinaasappel. De bitter sinaasappel (Citrus aurantium), ook wel de Sevilla sinaasappel of pomerans genoemd, is vooral bestemd voor de marmelade fabricage. Ook wordt deze gebruikt voor sinaasappel likeuren. In Sevilla zijn in de straten en parken veel van deze bomen op hoogstam aangeplant. In de maanden november t/m januari stralen de oranje vruchten een hele speciale warme en (sub)tropische sfeer uit. In februari mogen de inwoners de vruchten plukken voor het bereiden van marmelade. De bitter sinaasappel kwam als eerste uit Azië naar Europa en is eeuwenlang de enige geweest. De boom kan beter tegen droogte perioden en koude, dan de “zoete” sinaasappel. De bitter sinaasappel is ook zeer bestand tegen de gomziekte (=schimmelziekte). In onze tuinen is de plant goed toepasbaar zowel op laag als hoogstam, in borders als solitair, of langs paden.
De (“zoete”) sinaasappel Citrus sinensis werd aanvankelijk geteeld in Zuid China en rond 1500 in het Middellandse Zeegebied ingevoerd. Het is verre weg de belangrijkste citrussoort. Enerzijds voor de consumptie van de sinaasappelen, anderzijds voor het vervaardigen van vruchtensap. Wat betekent het voor u, als u citrusbomen toepast in de tuin:
- Als basis mooi groen het hele jaar door, daar de boom groenblijvend is. De boom of bomen kunnen daardoor dienen voor het creëren van “privacy” en beschutting. Dit is het al geval bij een paar bomen.
- In maart – april verspreidt de bloesem een heerlijke (romantische) geur.
- In november t/m februari ziet de boom (bomen) met de rijpe vruchten er fraai uit. Waarbij de rijpe oranje sinaasappelen, of gele citroenen en gele grapefruits, een extra dimensie aan de tuin toevoegen in dit jaargetijde.
- En wat te zeggen om uw eigen vruchten te kunnen plukken. Vaak in overvloed. En zelf te kunnen opeten of anderen blij mee te kunnen maken!
Bij het kiezen van citrusgewassen moeten we rekening houden met het feit, dat deze vruchtbomen vatbaar kunnen zijn voor virusziekten, gomziekte en schildluis. Ze zijn ook niet resistent tegen droogte. Ze moeten aangeplant worden in de volle zon, in een goed gedraineerde en doorlatende grond. Zeker vragen citrusbomen na aanplant de eerste 2 jaar extra aandacht en verzorging zoals regelmatig water geven. Zeker bij droogte! Een goede bemesting van langzaam werkende meststoffen houdt de planten sterk. Ook bij het inplanten van de boompjes secuur te werk te gaan. Men dient een gat te graven, zodanig, dat de plant die uit de pot gehaald wordt, goed in het plantgat past. Met het uithalen uit de pot, moet men voorzichtig te werk gaan, daar de wortels snel beschadigd kunnen worden. Belangrijk is, dat het bovenste gedeelte van de wortels minimaal gelijk is met de grond er om heen, dit om besmetting van de stam te voorkomen door andere grond, die hier bovenop zou kunnen komen. Het beste kunt u de grond die u uit het gat gehaald heeft, weer netjes om de wortels heen schuiven en goed aanstampen. Beter is het, om geen mest toe te voegen in het plantgat, daar de wortels zeer gevoelig zijn voor verbranding!
Als u citrusplanten toepast, vraag dan advies bij het tuincentrum en legt u dan uit waar en waarvoor u de planten wil toepassen. Verder waar u woont en het type grond waarin u de boom (bomen) wil poten. Bijvoorbeeld is het belangrijk, nooit citrusbomen in de buurt van pijnbomen te planten. Zeker is, dat het toepassen van citrusbomen, aan de kust van de Middellandse Zee een heel goede keuze is. U hoeft alleen maar om u heen te kijken. Het is altijd verrukkelijk om met de auto over de AP-7 te rijden en de fantastische sinaasappelplantages richting Valencia te zien. Fraaie groene velden, gevormd door vele wonderschone bomen. Zo’n boom toegepast in uw eigen tuin is ook een wonder, waarvan u het hele jaar kunt genieten!