Je staat er meestal niet bij stil, maar is het eigenlijk niet vreemd dat bij veel plaatsen langs onze kust het oude centrum een heel eind vandaan ligt van wat we nu als het centrum zien? Meer landinwaarts en ook hoger. Daardoor kom je er niet zo snel. Denk hierbij bijvoorbeeld aan Jávea of aan Calpe. Plaatsen waar we in dat oude centrum een stadswandeling organiseerden.
Als het je eenmaal opvalt wil je er een verklaring voor verzinnen. Toeval? Maar daarvoor zie je het te vaak. Zou vroeger de kustlijn iets anders hebben gelopen? Ja, maar dat was echt veel langer geleden, kan het niet zijn. Mooier uitzicht misschien? Hoewel je dat idee mogelijk als niet waarschijnlijk zou verwerpen is het juist wel een deel van de verklaring.
De visserij was een belangrijke bron van inkomsten voor veel bewoners van de kust. Het meest voor de hand liggend is dan dat je je aan die kust vestigt rond een haventje. Maar er was een probleem: met grote regelmaat maakten piraten “de kust zeer onveilig”, lees: kwamen die vissershavens plunderen. Die plunderaars kwamen niet alleen uit Noord Afrika, ook onderling bestond er rivaliteit.
De oplossing bleek simpel en effectief: de bewoners trokken zich terug in stadjes, op hoger gelen plekken en iets verder landinwaarts en de haventjes bij de kust werden niet veel meer dan aanlegplaatsen voor de bootjes. Deze laatsten waren weliswaar niet goed te verdedigen maar ook niet veel waard voor plunderaars. Wilden zij echt op roof dan zouden ze het land in moeten waar ze van verre al te zien zouden zijn en van bovenaf veel effectiever zouden worden bestreden dan zij zelf van beneden af zouden kunnen aanvallen.
De laatste decennia zijn de meeste oude haventjes, door de toestroom van Noord Europeanen uitgegroeid tot grote toeristencentra en woonoorden. Soms werden de oude centra hierbij geïncorporeerd maar soms liep het anders zo als zo mooi wordt geïllustreerd door het kolossaal uitgegroeide oude haventje van Moraira en het nog tamelijk authentieke Teulada gelegen op 187 meter hoogte en op 6 kilometer van de kust. Zij groeiden fysiek niet samen maar waren en bleven wel één gemeente: Teulada-Moraira.
