We waren op onze Grote Reis in 1978 eind april effectief Afghanistan uitgewerkt en bivakkeerden daarna vlak over de grens in Iran in de stad Mashhad. Daar bevindt zich een groot en schitterend paleizen complex. Voorheen mocht geen christen daar komen zelfs niet binnen een cirkel van drie kilometer er omheen. Maar nadat de Shah het met eigen geld helemaal had laten opknappen was hij gerechtigd te gebieden dat een bezichtiging nu aan iedereen was toegestaan. De enige voorwaarde was dat je dat bezoek vooraf moest melden bij de VVV. Dat deden we en spraken dag en tijd af. Iemand zou ons daar dan de juiste extra uitdossing komen uitreiken.
Het moment was daar en tot onze verbazing stond bij de ingang het hoofd van de VVV zelf. Hij had de nodige lappen bij zich die de drie dames onder ons over ons hoofd moesten hangen zodanig dat die dan verder als een cape om ons heen hing. Bevestiging zat er niet aan dus dat werd het ding de hele dag onder je kin met een hand vasthouden. Hoe doen die Iraanse vrouwen dat? Nou die hielden hem als ze twee handen nodig hadden tussen hun tanden! Hoofdbedekking in het algemeen was toen niet verplicht.
Chef VVV zei dat hij vandaag graag als geste – en gratis – onze gids wilde zijn. Fantastisch, waar we dat aan te danken hadden? Als blijk van waardering dat wij belangstelling voor hun cultuur hadden. Charmant gezegd maar het lag net even anders naar later zou blijken. Kaartjes gekocht en ziet, de man sluit het venster van zijn kaartjeshokje, sluit ook de rest af en loopt met ons mee. Aangekomen bij de eerste controleur knipt hij onze kaartjes, maakt achter ons een ketting vast en loopt met ons mee. Zo ook bij nog een latere controle, een ware zwaan kleef aan actie. Het waren er nu vier. Vreemd maar uitleg werd vaag gehouden terwijl ze wel bij ons bleven. Het complex was echt prachtig, schitterend en verbluffend. Heel druk was het er niet, alleen een aantal kerels die in min of meer hetzelfde tempo als wij alles liepen te bewonderen.
Er hoorde ook een grote moskee bij met een kleurrijk betegelde vijver en een enorm plein en daar was het stervens druk. Verbazend wat een menigte terwijl het paleis zo leeg was. We stonden even stil om alles op ons in te laten werken. Maar zodra we verder wilden lopen zei onze gids: ik denk dat het de hoogste tijd is om ons uit de voeten te maken. Ga niet hollen maar loop direct door naar de uitgang. Waarom dat opeens? Omdat jullie niet verstaan wat er om je heen gezegd wordt, vriendelijk is dat niet, ronduit vijandig. Tot nu toe waren jullie beschermd door ons, de drie geüniformeerden en ik en nog zeven stillen die ook steeds om jullie heen zijn, alle elf van de Savak (veiligheidsdienst) maar tegen zo’n menigte kunnen we nooit op dus wegwezen, nu.
Veilig weer buiten vroegen we hoe ze wisten dat we geen moslims waren met toch diezelfde kleren, min of meer. Oh, een moslim valt in een moskee meteen op zijn knieën en bidt en jullie blijven staan, kijken enthousiast omhoog en om je heen. Ja inderdaad. Wat liep het goed af, dank jullie wel en wat was het mooi!
